Det norske alfabetet – specyficzny norweski alfabet (3 część)

Często pracuje się z osobami innej narodowości np. ze Szwedami, Rosjanami itp., dlatego codzienny język staje się mieszanką różnych języków i wówczas trudno jest nauczyć się poprawnego języka norweskiego.

Jeżeli chcesz coś wyjaśnić, pytaj tego, kto naprawdę dobrze zna język albo jeszcze lepiej, dla kogo język norweski jest językiem ojczystym. Słuchaj jak najczęściej norweskiego radia, oglądaj norweską telewizję i co najważniejsze – nie wstydź się. Większość ludzi nie chce ćwiczyć języka norweskiego, ponieważ wstydzą się albo boją się popełnić błąd. Nikt nie będzie się śmiał z twoich błędów. Twoje starania zrobią dobre wrażenie, nawet jeżeli będziesz popełniać błędy.

Chcesz nauczyć się poprawnie mówić po norwesku? Kontynuujemy naukę wymowy. Wkrótce powiesz Jeg snakker norsk!

Spółgłoski (Konsonanter)

„d“ na końcu wyrazów najczęściej się nie wymawia:

bord [ bu:r ] stół

kveld [ kvell ] wieczór

land [ lann ] państwo/kraj

alltid [ 'allti ] zawsze

 „d“ nie wymawia się i w tych słowach:

gjerde [ 'jæ:rə ] płot/ogrodzenie

fjerde [ 'fjæ:rə ] czwarty

gjorde [ 'ju:rə ] robił (forma czasu przeszłego czasownika – å gjøre).

Zbitki „ld“ i „nd“ wymawiają się jak [ ll ] i [ nn ]

holde [ 'hollə ] trzymać

bonde [ 'bunnə ] rolnik

„g“ nie wymawia się w przymiotnikach, które kończą się przyrosktiem –ig lub –lig:

viktig [ 'vikti ] ważny

vanskelig [ 'vanskəli ] trudny

Spógłoski „gj“ i „hj“ wymawiamy [ j ]:

gjøre [ 'jø:rə ] robić

gjedde [ 'jeddə ] szczupak

hjelpe [ 'jelpə ] pomóc/pomagać

„g“ przed literami „i“, „y“ i dwugłoską „ei“ wymawiamy [ j ]:

gi [ ji: ] dać/dawać

begynne [ bə'jynnə ] zacząć/rozpocząć

gyllen [ 'jyllən ] złoty

gyldig [ 'jyldi ] ważny/obowiązujący

geit [ jæit ] kozioł/koza

„eg“ wymawia się czasami [ æi ]:

jeg [ jæi ] ja

meg [ mæi ] mnie, mnie, mi, mną

deg [ dæi ] ciebie, ciebie/cię, tobie/ci, tobą

seg [ sæi ] siebie, sobie/się, sobie, sobą

regn [ ræin ] deszcz

regne [ 'ræinə ] 1. padać (o deszczu) 2. liczyć 3.uważać

negl [ næil ] paznokieć , snegl [ snæil ] ślimak

„øg“ wymawia się czasami [ øy ]:

døgn [ døyn ] doba

løgn [ løyn ] kłamstwo

„h“ nie wymawia się przed literą „v“ na początku wyrazu:

hva [ va: ] co, czego, czym, czemu, o czym

hvor [ vurr ] gdzie

hvem [ vemm ] kto, kogo, kim, komu, o kim

hvorfor [ 'vurfor ] dlaczego

hvis [ viss ] jeżeli

hvilken [ 'vilkən ] który/jaki

hver [ væ:r ] każdy

hval [ va:l ] wieloryb

„kj” i „tj” będziemy wymawiali jak bardzo miękkie „ch”, na przykład, podobnie jak śmiejąc sie po polsku chichichi albo mówiąc po niemiecku ich: to musiało by brzmieć jak coś między ,,sz“ i ,,ch“. W transkrypcji ten dźwięk oznaczamy symbolem [ ç ]:

kjole [ 'çu:lə ] sukienka

tjue [ 'çʉ:ə ] dwadzieścia

kjære [ 'çæ:rə ] drogi/miły

tjære [ 'çæ:rə ] smoła

Tak samo będziemy wymawiać literę K przed i i y, na przykład:

kilo [ 'çi:lu ] kilogram

kino [ 'çi:nu ] kino

Kina [ 'çi:na ] Chiny

kinesisk [ çi'ne:sisk ] chiński

kyst [ çyst ] wybrzeże

kysse [ 'çyssə ] całować

kylling [ 'çylliŋ ] kurczak

„-lv“ na końcu wyrazów wymawia się jak [ ll ]:

halv [ hall ] pół/połowa

tolv [ toll ] dwanaście

selv [ sell ] sam

sølv [ søll ] srebro

 rs, sj, skj wymawiamy [ sz ]:

norsk [ noszk ] norweski

sjelden [ 'szeldən ] rzadki

skjære [ 'szæ:rə ] ciąć/kroić

Tak samo będziemy wymawiać „sk“ przed samogłoskami „i“ oraz „y“, i przed dwugłoską „øy“:

ski [ szi:] narty

skive [ 'szi:və ] kromka/plaster/kawałek

sky [ szy: ] chmura

skyte [ 'szy:tə ] strzelać

skyve [ 'szy:və ] przesunąć/pchać

skøyter [ 'szøytər ] łyżwy

„t“ nie wymawia się na końcu wyrazu w dwu przypadkach: w sółwie „det“ (to) oraz w formie określonej rzeczownika rodzaju nijakiego w liczbie pojedynczej:

det [ de: ] to

bordet [ 'bu:rə ] stół

huset [ 'hʉ:sə ] dom

beinet [ 'bæinə ] kość

Spółgłoski refleksyjne (Retroflekse konsonanter)

W zbitkach literowych rd, rl, rn i rt spółgłoska „r“ nie wymawia się, a drugą spółgłoskę  (d, l, n, czy t) wymawiamy z czubkiem języka zawiniętym do tyłu (stąd też nazwa: retro – do tyłu, fleksija – zginanie), tak żeby sięgał podniebienia. W transkrypcji spółgłoski reflekcyjne są oznaczane kropką pod literą:

ferdig [ 'fæḍḍi / 'fæ:ḍi ] gotowy/skończony

farlig [ 'fa:ḷi ] niebezpieczny

barn [ ba:ṇ ] dziecko

fort [ fuṭṭ ] szybko

Wyjątek: -rd wymawia się na końcu wyrazu nie jak reflekcyjne ḍ, a tylko –r (działa inna zasada – że „d“ nie wymawia się na końcu wyrazu):

ord [ u:r ] słowo

bord [ bu:r ] stół

jord [ ju:r ] ziemia

fjord [ fju:r ] fiord

Przysłowie “ćwiczenie czyni mistrza“ jest stare, ale tutaj pasuje jak najbardziej. Znajomość języka nie pojawia się znikąd. Uczenie się języka to długi proces. Rozmawiaj, słuchaj, ucz się na pamięć słów, czytaj! Język, którego się uczysz, musi stać się twoją codziennością – musisz codziennie poświęcać na naukę chociaż kilka minut.

Zobacz, jeżeli nie widziałeś:

Det norske alfabetet – specyficzny norweski alfabet (1 część)

Det norske alfabetet – specyficzny norweski alfabet (2 część)