Dlaczego korona norweska jest… dziurawa?

OK-Norsk-krone
Każdy, kto przynajmniej raz trzymał w ręku monetę korony norweskiej, zadawał się pewnie pytaniem, dlaczego ma ona dziurę w środku. Odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie jest trudno, a po to, by lepiej zrozumieć możliwe powody powstania monet o takiej formie, warto zapoznać się nieco z historią waluty norweskiej.

Złote monety XIX wieku

Korona norweska jest oficjalną walutą Norwegii. Poprzedniczka teraźniejszej korony została wprowadzona do obiegu w końcu XIX wieku. Zastąpiła ona wcześniejsze monety speciedaler. W tamtych czasach korona oznaczała nie tylko nazwę waluty, ale też standard wagi złota – 2480 koron wynosiło 1 kilogram czystego metalu, dlatego na starych monetach koron można zauważyć liczby, oznaczające, jaką część kilograma złota wykorzystano do produkcji monety. Na początku monety o wartości 10 i 20 koron były pokrywane złotem, a øre o mniejszej wartości – brązem lub srebrem, jednak produkcja tak drogich monet została przerwana około roku 1910. Później metale szlachetne zostały zamienione na tańszą miedź i nikiel, a w okresach wojen światowych z powodu braku metali w obiegu były też banknoty papierowe o małej wartości.

Unia Gospodarcza

Przed początkiem Pierwszej wojny światowej Norwegia, Dania i Szwecja tworzyły wspólną unię gospodarczą. Umowa zobowiązywała kraje do ujednolicenia wartości monet i umożliwienia dokonywania opłat w obrębie unii w monetach innych krajów do niej należących (podobnie jak obecnie można płacić w euro w krajach Unii Europejskiej). Po wojnie unia gospodarcza została rozwiązana, zmieniła się wartość walut, jednak podobny styl produkcji monet został zachowany. Wielu ludzi sądzi, iż dziurawe monety ma wyłącznie Norwegia, ale to nie jest prawdą – takie monety są również, dla przykładu, w Danii.

krone-800x450

Zagadka dziurawych monet

Jedno z najbardziej popularnych zdań w temacie „dziurawych monet“ głosi, że w Skandynawii zwykło się nosić monety nawleczone na sznurek z węzłem, dlatego dziura w monecie jest dziś symbolem dawnego sposobu noszenia pieniędzy (oczywiście, jeśli ktoś sobie życzy, w ten sposób monety można nosić i dzisiaj). Jednak skandynawskie monety nie zawsze były dziurawe, dlatego kolejne zdanie na ten temat głosi, iż dziura w monecie pomagała odróżnić, czy moneta jest pokryta metalem szlachetnym, czy, na przykład, wykonana z niklu. To było ważne po wprowadzeniu monet niepokrytych złotem i mogło pomóc w uniknięciu oszustwa. Zdaniem innych, monety takie zrodziły się z potrzeby produkcji bardziej lekkich (a więc również tańszych) monet, czy łatwiejszego ich sortowania w automatach. Jeszcze jedno, bardziej współczesne wytłumaczenie – taka forma monet pozwala osobom niewidomym w odróżnieniu monety 5 koron od monety o wartości 20 koron. Poza tym, dziurawe monety są trudniejsze do podrobienia.

Co ma wspólnego Norwegia i Syria?

Ciekawostką jest też fakt, że norweska moneta o wartości 20 koron jest takiej samej wielkości i podobnej wagi co moneta syryjska o wartości 10 funtów syryjskich. Wydawałoby się, że taki zbieg okoliczności nie powinien nikogo obchodzić (zresztą, monety z wyglądu bardzo się różnią), jednak automaty do gier oraz automaty płatnicze nie mogły ich odróżnić. Poczta Norwegii z powodu nadużyć związanych z funtem syryjskim w 2006 roku na pewien nawet zamknęła automaty przyjmujące gotówkę. Nic w tym dziwnego, wartość tych monet różni się około 50 razy.
Z dziurką czy bez, korona norweska nadal pozostaje nie tylko jedną z 20 najważniejszych walut świata, ale też jest jedną z najłatwiej rozpoznawalnych monet w Europie. Korona stała się uroczym symbolem kraju, czasem nabywanym zamiast upominku.

Zostaw komentarz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>