Thor Heyerdahl: legendarny norweski Kon-Tiki

Thor Heyerdahl to współczesny norweski Odyseusz i legendarny bohater. Chociaż ten podróżnik, poszukiwacz przygód, etnograf i archeolog odszedł już ponad trzynaście lat temu, jego historia nie gaśnie.

Heyerdahlowi sławę przyniosła zorganizowana przez niego w 1947 roku ekspedycja o tajemniczej nazwie Kon-Tiki.

Podczas tej wyprawy przepłynął on 8 tys. km przez Ocean Spokojny z Ameryki Południowej do archipelagu Tuamotu w Polinezji Francuskiej na własnoręcznie zbudowanej tratwie.

Inspiracją do podróży Heyerdahla była legenda opowiedziana mu przez jednego z tubylców na wyspie Fatu Hiva. Mówiła ona, że ludność Polinezjimieszkała kiedyś daleko za oceanem. Przywódcą mającym przeprowadzić lud przez wielką wodę był Kon-Tiki lub Illa-Tiki, co oznaczało w wolnym tłumaczeniu Słońce-Tiki lub Ogień-Tiki. Był on przywódcą Inków zasiedlających brzegi jeziora Titicaca i utożsamiany z bogiem słońca Wirakocza. Według legendy miało dojść do walki pomiędzy Kon-Tiki a wodzem Cari, w wyniku czego lud Kon-Tiki zmuszony był do ucieczki aż na wybrzeża oceanu, skąd udał się na zachód w drewnianych łodziach.

Wyprawa ta miała udowodnić, że pierwotni ludzie mogli pokonać duże odległości oraz poznawać różne kultury. Podróżnik nie ograniczył się do Kon-Tiki. Heyerdahl odbył wiele podróży, którymi chciał udowodnić, że kontakt pomiędzy stosunkowo od siebie odizolowanymi starożytnymi kulturami był możliwy.

W 2011 roku, już po śmierci legendarnego Heyerdahla, UNESCO wniosło jego archiwa do rejestru „Pamięci Świata”.

Archiwum obejmuje okres od 1937 do 2002 roku. W dokumentach można znaleźć zdjęcia, pamiętniki, listy osobiste, plany wyprawy, artykuły i wycinki z gazet, oryginał książki oraz rękopisy. Wbrew wszelkim jego osiągnięciomakademickie środowisko naukowe bardzo krytykowało Heyerdahla. I nietrudno ich zrozumieć. Heyerdahl wraz z kolegami byli pod wrażeniem szkiców tratw Inków zostawionych przez hiszpańskich konkwistadorów. Zauroczyły ich też miejscowe legendy i dowody archeologiczne, które rzekomo świadczyły o kontakcie Ameryki Południowej i Polinezji. Jak każdy z nas wie, nauka nie „przyjaźni” się z legendami, dlatego nikt z naukowców nie traktował Heyerdahla poważnie.

Jednak, mimo lawiny sceptycyzmu, po wyprawie Kon-Tiki Heyerdahl zdobył światową sławę, która nie opuściłago aż do ostatniego oddechu.

Książka Heyerdahla Wyprawa Kon-Tiki została przetłumaczona na prawie 70 języków.

Film dokumentalny zatytułowany Kon-Tiki jeszcze w 1951 roku zdobył Oscara. Jest to jedyny norweski film uhonorowany tą nagrodą. W 2012 r. świat zobaczył nowoczesną ekranizację opowieści o tej wyprawie.

Podobno Heyerdahl jest bohaterem narodowym Norwegii, będąc częścią historii kraju. Nam pozostają jego wspaniałe książki, filmy oraz niesamowite zdjęcia z jego wypraw.